مغالطه دست داغ چیه؟

آخرین مورد از سوگیری های شناختی، مغالطه‌ دست داغ (Hot hand fallacy bias) هست که قراره امروز راجع بهش صحبت کنیم. فرض کنید نشستید و دارید مسابقه‌ی فینال بسکتبال رو تماشا می‌کنید. بازیکن محبوبتون پشت هم 5 تا توپ رو توی سبد می‌اندازه. به دوستتون میگید، ششمی هم حتما تو سبد می‌افته. اما اینطوری نمیشه. اینجا ذهنتون خطا کرده. مغالطه دست داغ یعنی اینکه فکر میکنین چون تو یه کار چندین بار موفق شدین، پس دفعه‌ی بعدی هم حتما موفق میشین؛ یا بلعکس چون تو یه کاری چند بار پشت هم شکست خوردین، دلسرد میشید و میگید که دفعه‌ی بعدی هم شکست‌تون حتمی یه.

طبیعتا یه سری عواملی پشت این شکست‌ها و موفقیت‌ها هستن، که باعث اتفاق افتادن‌شون میشه. پس اصلا روی این قضیه که اینا همش شانسیه حساب باز نکنید. که اگه اینطور باشه سخت در اشتباهید!

مثال مغالطه دست داغ

در حال بازی تخته نرد با دوستتون هستین که 3 بار پشت هم شش میارین. با خودتون میگین امروز روز منه! منتظر چهارمی هستین که ایندفعه با یه دو روبرو میشین! اینجا هم شما تو دام مغالطه دست داغ افتادین و با این ذهنیت که چون 3 بار شش اومده، بار بعدی هم حتما شش میاد، گول خوردید!

مغالطه دست داغ چه اثری روی موفقیت کسب‌وکار داره؟

فرض کنید تو یه مجموعه به عنوان کارمند فروش یا مدیر فعالیت دارید. اگر خودتون تنهایی درگیر مغالطه داغ بشین، شاید خیلی مهم نباشه؛ اما وقتی پای یه کسب‌وکار و کلی کارمند میاد وسط، قضیه خیلی حیاتی میشه. اونجاس که اشتباهای کوچیک، ممکنه تاوان‌های بزرگی داشته باشه. پس به عنوان یه عضوی از تیم کسب‌وکارتون، باید حواس جمع باشید که تو دام خطاهای شناختی مثل مغالطه دست داغ نیفتید.

اگر تو کسب‌وکارتون تحت تاثیر مغالطه داغ باشید و با یه استدلال غلط، آینده رو پیش بینی کنید، فکر می‌کنید چه اتفاقی میفته؟ پس سعی کنید در همه موقعیت‌ها با یه نگاه نکته سنج و منطقی به قضیه نگاه کنید، تا ذهنتون درگیر مغالطه دست داغ نشه.

اگه فکر کنید من هفت مورد فروش موفق پشت هم داشتم، پس فروشنده‌ی موفقی هستم و منتظر هشتمی هستم! سخت در اشتباهید. قطعا عوامل زیادی توی این موفقیت نقش داشتن، که الان به اینجا رسیدید. پس قضیه فقط یه پیش بینی ساده و شانسی نیست!

چرا مغالطه دست داغ مهمه؟

قضیه اونجا مهم میشه که ما به جای عقل و منطق، بر اساس استدلال نادرست می‌خوایم یه تصمیم بزرگ بگیریم. اگه یه زمان من حس کنم که چقدر آدم خوش شانسی هستم و این خوش شانسی ادامه داره، ممکنه دیگه ارزشی برای تلاش، عقل و استدلال قائل نشم و همینه که کارو خراب میکنه.

پس قبل از تصمیم‌های اساسی تو زمینه‌ی کسب‌وکار، بهتره چند باری فکرمون رو چک کنیم و ببینیم که آیا داریم بر اساس عقل و منطق پیش میریم یا نه. این کارمون از گرفتار شدن تو بازی مغالطه دست داغ، نجات‌مون میده.

یادتون باشه به جای تکیه بر شانس، داده‌ها رو دقیق ببینین و بر اساس تجربه‌ی قبلی‌تون، یه تصمیم درست و منطقی بگیرید. این مسئله خیلی بهتون کمک میکنه، که گرفتار مغالطه دست داغ نشید.