یکی از دوستام، کارشناس فروشه و همیشه از این شاکیه که چرا نمیتونه چند ماه توی یه شرکت دووم بیاره و همش باهاش قطع همکاری می‌کنن. من دلیلش رو فهمیدم. این دوستم دچار یه سوگیری شناختی شده و تارگت فروشی که بهش محول میشه رو میذاره برای یه هفته آخر ماه. یعنی 3 هفته رو به خودش اسون میگیره و هیچ قرارداد فروشی نمیبنده و همه‌چی رو جمع میکنه برای هفته‌ی چهارم. شما هم کسی رو میشناسید که توی کاراش اینطوری باشه؟ می‌دونید مشکل اینجور آدم‌ها چیه؟ بهش میگن سوگیری شناختی خطای برنامه ریزی یا Planning fallacy

مثال خطای برنامه ریزی

برای اینکه ذهنتون با خطای برنامه ریزی آشنا بشه، بذارین یه مثال ساده براتون بزنم. فرض کنین که دانشجوی دکترا هستید و استاد بهتون 6 ماه وقت داده تا یه مقاله‌ی شسته رُفته، بهش برسونید. با خودتون یه حساب سر انگشتی می‌کنید و می‌گید یه ماه هم برای نوشتن مقاله بسه! یه ماه مونده به موعد استاد، شروع به نوشتن می‌کنید. اما ای دل غافل! می‌بینید هنوز کلی از کار مونده و زمان‌تون تموم شده.

این میشه تعریف خطای برنامه ریزی. یعنی وقتی برنامه ریزی می‌کنید، با یه نگاه خوش بین به قضیه نگاه می‌کنید و ریزه کاری‌ها رو در نظر نمی‌گیرید. نتیجه‌اش میشه خطای برنامه‌ریزی و اینکه به تارگت خودتون تو زمان تعیین شده، نمی‌رسید! اگه برای انجام یه کار تو زمان محدود، حساب شده عمل نکنین، گرفتار خطای برنامه ریزی می‌شید.

چرا خطای برنامه ریزی مهمه؟

فرض کنین شما مدیر عامل یه شرکت بزرگ با کلی کارمند هستین. برنامه ریختید، تو سه ماه یه پروژه رو تموم کنید. وقت تموم میشه و به هدفتون نرسیدید. خوب حالا چه اتفاقی می‌افته؟ اینجا فقط خودتون درگیر هستید؟ مسلما نه! همه‌ی کارمندا هم درگیر میشن. کلی پول و وقت خودتون و مجموعه رفته، بدون رسیدن به هدف!

به‌علاوه یه مطالعه نشون داده که بیشتر از 80% استارپ‌ها، قبل از رسیدن به تارگت اولیه‌شون شکست می‌خورن. پس خیلی مهمه که با درست برنامه ریختن، تو دام خطای برنامه ریزی نیفتید.

چطوری از خطای برنامه ریزی جلوگیری کنیم؟

باید چیکار کرد که خطای برنامه ریزی دامن گیرمون نشه؟ براتون دو تا راهکار آسون دارم که بتونید سر موقع به تارگت‌تون برسید:

درست برنامه بریزید!

اصلا بر اساس حدس و گمان جلو نرید. از اطلاعاتی که دارید استفاده کنید. درسته تو برنامه ریزی نگاهمون به آینده‌اس، اما نباید تجربه‌های قبلی‌ رو یادمون بره. البته خیلی خوبه که از تجربه‌ی بقیه هم استفاده کنیم.

برنامه‌تون رو بنویسید!

شما یه برنامه‌ی کلی دارید که برای رسیدن بهش، باید اونو به هدفای کوچیک‌تر تقسیم کنید و تو یه برگه بنویسید. برای هر کدوم از اون هدفای کوچیک هم یه زمان در نظر بگیرید. خودتون رو در حال اجرای برنامه تصور کنید و سعی کنید اتفاقات و احتمالات رو دربیارید. ترکیب خوش بینی و دقت رو فراموش نکنید!

خطای برنامه ریزی همه رو گرفتار میکنه، مخصوصا اونایی که تازه‌کار هستن و تجربه‌ی برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی ندارن. اما نباید از شکست بترسید. انقدر تلاش کنید تا توی برنامه ریختن حرفه‌ای بشید.