قبل اینکه درمورد بازاریابی چریکی صحبت کنیم، می‌خوام یه یه داستان واقعی براتون بگم. دزدیدن گوشی موبایل یکی از مشکلات بزرگ مردم رومانی‌یه! یعنی هر 2 دقیقه، یه گوشی دزدیده‌میشه! که خوب آمار بالایی هستش. حالا اگه شما یه شرکت بیمه باشید، چطوری مردم رو قانع می‌کنید که گوشی‌هاشون رو بیمه کنند. چند ثانیه به جواب این سوال فکر کنید

شرکت‌های بیمه، راه‌های خیلی زیادی رو امتحان کردن؛ اما مردم رومانی فکر می‌کنن نیازی به بیمه ندارن و متقاعد هم نشدن که بیمه بخرن.

این وسط یه شرکت بیمه به اسم وودافون ، برای رفع این چالش بزرگ، یه سری کیف‌قاپ استخدام کرد. این کیف‌قاپ‌ها یه سری تراکت تو جیب یا کیف مردم می‌نداختن که روش نوشته بود: «می‌دونید دزدیدن گوشی‌تون چقدر ساده‌اس؟! پس موبایل‌تون رو با وودافون بیمه کنین.»

این روش خیلی زود توجه مخاطب رو به خودش جلب کرد. می‌دونید چرا؟ چون این نوع عمل مخاطب رو خیلی شوکه می‌کنه. خوب حالا مردم چون خیلی از این روش سوپرایز و هیجان‌زده هم میشن، حتما اون رو برای دوست، خانواده و همکاراشون تعریف می‌کنن. در واقع این اصل و اساس گوریلا مارکتینگ (Guerilla Marketing) هست. توی یه کلام، بازاریابی چریکی برخلاف مدل‌های بازاریابی سنتی عمل می‌کنه و مخاطب رو از طریق روش‌های غیرمعمول و عجیب تحت‌تاثیر قرار میده.

بازایابی چریکی چیه؟

همین که کلمه چریک به گوش‌تون میخوره، یاد جنگ، شورش و درگیری می‌افتید. اما بازاریابی چریکی اسم‌اش غلط‌اندازه و اصلا ربطی به جنگ و این داستان‌ها نداره. بذارید یه تعریف ساده بهتون بدم. در اصل گوریلا مارکتینگ یه شکل غیرمتعارف از بازاریابیه، که با روش‌های خیلی عجیب، باعث بالارفتن آگاهی از برند بین مخاطب‌تون میشه.

تاریخچه بازاریابی چریکی

بازاریابی چریکی یه جورایی محصول تغییر رسانه‌ها مثل بازاریابی سنتی چاپی، رادیویی و تلویزیونی هستش. جی کنراد لوینسون تو کتاب بازاریابی چریکی که سال 1984 چاپ شد، این مفهوم رو ابداع کرد. هدف‌اش هم سروصدا کردن در مورد یه محصول یا برند تجاری‌یه، طوری که احتمال خرید محصول یا خدمات توسط مصرف‌کننده یا صحبت در مورد اون با بقیه خریداران بالقوه رو بالا می‌بره. این روش می‌تونه برای کسب‌وکارهای کوچیک خیلی مقرون‌به‌صرفه باشه، خصوصا اگه بتونن یه پدیده بازاریابی ویروسی خوب پیدا کنن.

انواع بازایابی چریکی

بازاریابی پارتیزانی تو فضای باز

از اسمش هم معلومه، یعنی استفاده از فضاهای باز مثل خیابون، پیاده‌روها و در کل همه فضاهای باز سطح شهر که تردد مردم توش اتفاق می‌افته. مثل کشیدن یه عکس معنادار روی خط عابرپیاده یا یه نماد روی پله‌های توی خیابون.

بازاریابی پارتیزانی داخلی

مثل گوریلا مارکتینگ تو فضای بازه، فقط فرق‌اش اینه که تو فضاهای سرپوشیده و بسته مثل ایستگاه‌های قطار، مغازه‌ها، ساختمون دانشگاه‌ها و … انجام میشه.

بازاریابی پارتیزانی در رویدادها

این نوع بازاریابی تو فضای یه رویدادی که در حال انجام شدنه، اتفاق می‌افته؛ مثل‌ یه کنسرت یا یه بازی ورزشی پرتماشاچی. تو این رویدادها شرکت موردنظر از یه روش قابل‌توجه برای تبلیغ محصول یا خدمت خودش، استفاده می‌کنه که معمولا هم بدون اجازه حامیان اون رویداد انجام میشه.

بازاریابی پارتیزانی تجربی

این مدل طوری اجرا میشه، که مردم رو ملزم به تعامل با یه برند می‌کنه. یه جوری که مخاطب جزیی از اجرای بازاریابی چریکی میشه و کاملا باهاش درگیر میشه.

مزیت‌ها و معایب گوریلا مارکتینگ

بازایابی چریکی هم مثل همه انواع بازاریابی یه سری مزایا و معایبی داره، که تو ادامه در موردشون صحبت می‌کنیم.

مزیت‌های گوریلا مارکتینگ

• • ارزون و به‌صرفه‌اس. خرج‌اش کمتر از تبلیغات کلاسیک هست.
  • تخیل، تفکر و خلاقیت‌تون رو حسابی فعال می‌کنه!
  • تکیه‌اش روی بازاریابی دهان‌به‌هان هست، که خیلی هم ابزار قدرتمندی‌یه. یعنی چون خیلی عجیبه، سریع همه‌جا درموردش صحبت میشه. و هیچ‌چی بهتر از این نیست، که صحبت برندتون نقل محافل باشه!

معایب گوریلا مارکتینگ

• • اگه پیامی که می‌خواین به مخاطب‌تون بدید، واضح و شفاف نباشه، میتونه مخاطب رو گیج کنه یا اصلا پیام‌تون درست بهش منتقل نشه.
  • استفاده از بازاریابی چریکی تو سطح خیابون اگه از گرافیت‌های خیابونی غیرمجاز استفاده بشه، باعث ایجاد آلودگی تصویری تو سطح شهر میشه و احتمالا مشکل قانونی هم براتون به وجود بیاره
  • چون این نوع بازایابی بیشتر تو سطح شهر و در معرض دیده، خیلی بیشتر هم تحت تاثیر باد، بارون و … قرار می‌گیره. پس اگه ساختار مناسبی نداشته‌باشه، ممکنه باعث آسیب رسوندن به مردم رهگذر هم بشه.
  • ریسک بالایی داره. اینکه کارتون بگیره یا نه و به نتیجه دلخواه برسید، خیلی مهمه. یکی از اجزای بازاریابی چریکی، داشتن یه سر نترسه!

کسب‌وکارهای کوچیک چطوری از بازاریابی پارتیزانی استفاده می‌کنن؟

خوب یادتونه گفتیم که بازاریابی پارتیزانی بیشتر میتونه به درد کسب‌وکارهای کوچیک بخوره؛ برای اینکه با هزینه کم و دسترسی بالا همراه هست. از اون طرف اگه کارتون بگیره، بین رقبا مثل توپ صدا می‌کنه. و مهم‌تر اینکه شما به عنوان یه شرکت متفاوت و خلاق تو ذهن مخاطب حک می‌شید و همین باعث آگاهی بالایی از برندتون میشه.

کسب‌وکارهای بزرگ چطوری از بازاریابی پارتیزانی استفاده می‌کنن؟

این کسب‌وکارها حتما باید حواس‌شون به چند تا نکته باشه. اول اینکه استفاده از گوریلا مارکتینک برای این کسب‌وکارها، ریسک بالایی داره. چرا؟ چون شکست تبلیغات براشون مساویه با خراب شدن وجه عمومی‌ برند. اما اگه یه کسب‌وکار کوچیک تو این زمینه کارش نگیره، خیلی هم مهم نیست و مردم خیلی زود این موضوع رو فراموش می‌کنن.

مثال بازاریابی چریکی

حالا که زیروبم بازایابی پارتیزانی رو بررسی کردیم، خوبه که یه نگاهی به چند تا مثال از بازایابی چریکی تو سطح دنیا هم بندازیم، تا هم خلاقیت و ایده‌هاشون رو یاد بگیریم و هم گوریلا مارکتینگ و تاثیرش بیشتر برامون جا بیفته.

1. یه سازمانی تو هامبورگ که در مورد آلزایمر کار می‌کنه، برای بالابردن آگاهی مردم نسبت به این بیماری از یه ایده بازاریابی پارتیزانی استفاده کرد. اونها نقشه‌های شهر هامبورگ رو به صورت رایگان تو غرفه‌های توریستی توزیع کردن. وقتی توریست‌ها نقشه رو باز کردن، یه جاده بی‌نام‌ونشون و یه سری خیابون بدون اسم رو دیدن، که در اصل میخواد اون حس سردرگمی و فراموشی بیمارهای مبتلا به آلزایمر رو به مخاطب نشون بده.

2. همون‌طور که گفتیم خطوط عابرپیاده تو سطح شهر، یکی از جاهایی هست که تو گوریلا مارکتینگ استفاده میشه. تو این مثال، مستر کلین قدرت پاک‌کنندگی خودش رو، تو یه خط عابر پیاده نشان می‌ده!

3. یه کار جالب که برند خمیردندان Coltage برای استفاده از بازایابی پارتیزانی انجام داده، رو هم ببینیم. این برند میله‌های بستنی چوبی به شکل مسواک رو ایجاد کرده، تا به عنوان چوب بستنی استفاده بشن. در اصل با این کار خواسته، اهمیت مسواک‌زدن رو به بچه‌ها و بزرگترها یادآور بشه.

 
خوب تو این مقاله سعی کردیم خیلی کامل در مورد بازایابی چریکی، انواعش، مزایا و معایبی که داره، کاربرد اون تو کسب‌وکارهای بزرگ و کوچیک و مثال‌هاش براتون صحبت کنیم. شما می‌تونید از این ایده‌ها الهام بگیرید و با یه هزینه کم و کمی چاشنی خلاقیت، ازشون در جهت بازایابی چریکی استفاده کنید.