فرض کنید دارید تو اینستاگرام چرخ می‌زنید و پیج‌ها رو می‌بینید، که یهویی که از یه ماگ و طرح جذاب‌اش به شدت خوش‌تون میاد. خلاصه که سفارش رو ثبت می‌کنید و ماگ دلخواه‌تون رو دریافت می‌کنید. چند روز بعد با ماگ جدید میرید شرکت! از قضا همکارا هم خیلی زیاد عاشق ماگ‌تون میشن و ازتون میپرسن از کجا گرفتی؟ چند خریدی؟ و… یکی‌شون درجا آدرس پیج رو ازتون میگیره و دو تا ماگ برای خودش و خواهرش سفارش میده. یکی دیگه بعد از سفارش، عکس ماگش رو توی گروه دوستاش میفرسته و خلاصه که این چرخه همین‌طور ادامه داره…

خوب تو این داستان چی می‌بینید؟ یه کسب‌وکار کوچیک که توی فضای مجازی فعالیت میکنه، توسط مشتری‌هاش تبلیغ میشه و عین یه ویروس بین جمع دوست‌ها و آشناهاشون پخش میشه. این میشه تعریف بازاریابی ویروسی یا همون وایرال مارکتینگ.

تعریف بازاریابی ویروسی

دهر تبلیغ، پست یا کمپینی هست، که توجه‌ها رو به خودش جلب میکنه و خیلی زود تو فضای مجازی به طور گسترده‌ای توسط کاربرها به اشتراک گذاشته میشه، جز بازاریابی ویروسیه. نتیجه این نوع از بازاریابی، ایجاد علاقه و توجه به یه برند، محصول و یا سازمانه. این علاقه باعث میشه که حجم فروش خیلی سریع بیشتر بشه. و از اونجایی که مکانیزمش شبیه انتقال یه ویروسه، بهش بازاریابی ویروسی میگن.

نقش شرکت توی تبلیغات ویروسی خیلی کمرنگه. بازاریابی ویروسی از شبکه‌ی آشناهای مشتری‌ها نیرو میگیره. در واقع این مشتری‌ها هستن که اطلاعات رو منتقل می‌کنن و محصول یه کمپانی رو توی شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌کنن.

فرق بازاریابی ویروسی و بازاریابی دهان به دهان چیه؟

این دوتا تعریف خیلی شبیه همن. فرقشون اینه که زنجیره بازاریابی دهان به دهان بعد از یه بار معرفی، قطع میشه. مثلا من یه محصول رو به شما معرفی می‌کنم، شما هم اونو می‌خرید و تمام. اما بازاریابی ویروسی ابعاد خیلی گسترده‌تری داره و دقیقا عین ویروس بین مردم پخش میشه.

انواع بازاریابی ویروسی

وایرال مارکتینگ عاطفی

این کمپین‌ها احساس مخاطب رو هدف قرار میدن. پس باید شادی، غم، عصبانیت یا احساس دلتنگی رو هدف بگیرید. لبخند یا اشک، نشون میده که مخاطب با تبلیغ احساسی شما همراه شده. همین حس باعث میشه مخاطب اون محتوا رو، با کسی که فکر میکنه از اون خوشش میاد، به اشتراک بذاره.

انگیزه

این نوع از بازاریابی ویروسی بهتون انگیزه میده. اما چطوری؟ مثلا براتون برای به اشتراک گذاشتن محتوا، پیشنهاد پاداش میده. خیلی از اپلیکیشن‌ها هستن که در ازای ارسال و معرفی اپلیکیشن به یه دوست، بهتون کد تخفیف خرید میدن.

مهندسی‌شده

فکر نکنید بازاریابی ویروسی کار ساده و پیش پاافتاده‌ای هست. برعکس پشت هر سناریو تبلیغاتی، استراتژی دقیق و برنامه‌ریزی‌هایی وجود داره، که حاصل چندین ماه تلاش اعضای یک تیم هست. یادتون باشه بیشتر کمپین‌های بازاریابی موفق که تاثیر خوبی داشتن، خیلی مهندسی‌شده طراحی و برنامه‌ریزی شده بودن.

اقبال یا شانس

درسته که بازاریابی ویروسی معمولا نیاز به برنامه‌ریزی دقیق داره؛ اما نمیشه از در نظرگرفتن شانس برای گسترش اون هم چشم‌پوشی کرد. چون یه موقع‌هایی اتفاقاتی می‌افته، که هیچ بازاریابی نمیتونه اونها رو پیش‌بینی کنه! درسته که ما تبلیغات ویروسی رو طوری طراحی می‌کنیم که بتونه بیشترین مخاطب رو جذب کنه، اما گاهی اتفاقات اون‌طوری که پیش‌بینی کردیم، پیش نمی‌رن.

سروصدا

اصلا ماهیت تبلیغات ویروسی اینه که جنجال به پا کنه. این یه ویژگی مهم همون وایرال مارکتینگه. هدف این هست که پیغام یه کسب‌وکار، به یه موضوع داغ بین مردم تبدیل بشه. حتی ممکنه یه نفر اصلا تبلیغات ویروسی رو ندیده باشه، اما تعریف‌اش رو از بقیه بشنوه و با محتوای اون آشنا بشه.

مثال بازاریابی ویروسی

1. چالش سطل یخ

چالش Ice Bucket رو یادتونه؟ همونکه سلبریتی‌ها یه سطل آب یخ رو خالی می‌کردن روی سرشون و بعد چند نفر دیگه رو به این چالش دعوت می‌کردن. این کار با هدف افزایش آگاهی نسبت به بیماری ALS و جمع‌آوری کمک خیریه بود و خیلی سروصدا کرد.

2. تخم‌مرغ اینستاگرام

اینستاگرام عکس یه تخم مرغ ساده رو، برای شکستن رکورد بیشترین لایک برای یه آدم مشهور گذاشت. تو یه مدت کم این پست 70 میلیون لایک تو اینستاگرام گرفت و رتبه اول اینستا شد. بعد یه مدت معلوم شد هدف این پست، فقط شکستن رکورد لایک گرفتن نبود. در اصل ماهیت این تبلیغ، نشون دادن اهمیت سلامت روانی کاربران شبکه‌های اجتماعی بود. بعدش یه تخم مرغ در حال شکستن تو اینستا به اشتراک گذاشته شد که یه پیامی برای مخاطب داشت: اینکه در معرض توجه قرار گرفتن برای انسان، باعث ایجاد آسیب‌های روانی در اون میشه. بعدش به کاربرها توصیه میکرد، اگه دچار این حالات روحی هستن، حتما به پزشک مراجعه کنن.

برندهای زیادی هستن که از بازاریابی ویروسی استفاده کردن. این روش بازاریابی هم مثل بازاریابی چریکی به یه ذهن خلاق و روش‌های متفاوت نیاز داره. ولی میزان موفقیتش خیلی زیاده.