مشتری کیست؟ شاید فکر کنین که این یه سوال ساده و ابتداییه. ولی بعضی‌ وقت‌ها این‌قدر درگیر حاشیه می‌شین که هدف اصلی‌تون رو فراموش می‌کنین. یه بیزنس هیچ وقت نباید یادش بره که هدفش دادن خدمات و محصول به مشتریه تا بتونه درآمد کسب کنه. برای اینکه بتونین به خوبی با مشتریان رفتار کنین، لازمه اون‌ها رو بشناسین. در ادامه همراهم باشین تا بهتون بگم مشتری چیست و کیست.

مشتری کیست؟

مشتری فردیه که خدمات و محصول رو از فروشنده می‌خره و در ازاش پول یا هزینه ارزشمند دیگری رو می‌ده. تو بعضی از بیزنس‌ها به جای مشتری از کلمه خریدار و مصرف کننده استفاده می‌شه. ولی مشتری و مصرف کننده مترادف هم نیستن. مشتری زمانی تبدیل به مصرف کننده می‌شه که از محصول‌تون استفاده کنه. مثلا ممکنه مشتری‌تون یه مرد 44 ساله باشه که ازتون اسباب بازی می‌خره؛ ولی مصرف کننده پسر 5 ساله اون مرد باشه.

انواع مشتری

بسته به مدل بیزنس‌تون می‌تونین مشتریان رو گروه بندی کنین که تو زیر معروف‌ترین‌شون اومده:

1. فروش کسب‌وکار به مشتری (B2C یا Business to Consumer): مثل زمانی که از یک فروشگاه شکلات می‌خرین.
2. فروش مشتری به مشتری (C2C یا Customer to Customer): مثلا فردی در شیپور یا دیوار آگهی فروش لباسشویی میذاره و یک مشتری دیگر ازش می‌خره. تو این حالت یک طرف معامله بیزنس نیس.
3. فروش کسب‌وکار به کسب‌وکار (B2B یا Business to Business)‌: وقتی که دو بیزنس با هم معامله می‌کنن، مثلا سالانه شرکت صبا باتری هزاران باتری به شرکت سایپا می‌فروشه.
4. فروش مشتری به کسب‌وکار (C2B یا Customer to Business): مثلا فرد به یک فروشگاه فروش لوازم دست دوم می‌ره و لباسشویی‌اش رو به اون می‌فروشه.

هر چند که تعریف مشتری تو هر یک از موارد بالا مثل همه و با خوندن مثال‌شون می‌شه فهمید؛ ولی روش بازاریابی برای هر کدوم از گروه‌های مشتری بالا با هم فرق داره. برای همینه که باید بدونیم مشتری کیست. برای مشتری مدار بودن لازمه نیاز مشتری رو بشناسین، وقتی ندونین مشتری چیست و توی کدوم دسته قرار داره، تشخیص نیاز مشتری خیلی سخت می‌شه.

تعریف مشتری بر اساس گروه‌بندی

جواب مشتری چیست جور دیگه‌ای هم داده می‌شه. تو این تعریف مشتری کسیه که از کالا و خدمات یک شرکت بهره‌مند می‌شه، اما دقیقا الان در حال خرید از شما نیست. توی این تعریف سه نوع مشتری داریم.

مشتریان موجود

مشتریانی که تو یک زمان مشخص کالا یا خدمات‌تون رو می‌خرن. می‌شه گفت این گروه اهمیت‌شون از همه بیشتره، چون الان با بیزنس‌تون در ارتباط هستن و باید سعی کنین این ارتباط رو حفظ کنین. همچنین این مشتریان بازار آینده رو بهتون نشون می‌دن به خصوص اگر از رابطه‌شون باهاتون راضی باشن.

مشتریان سابق

مشتریانی که قبلا ازتون خرید کردن و شما فکر می‌کنین الان مشتری‌تون نیستن. باید مراقب این دسته از مشتری‌ها باشید چون هزینه جذب مشتری رو براتون بالا می‌برن. پس حتما روی تکنیک‌های بازگشت مشری فکر کنید.

مشتریان بالقوه

مشتریانی که هنوز ازتون خرید نکردن؛ ولی به خرید محصولات‌تون علاقه نشون دادن. مثل کسی که مقالات سایت‌تون رو خونده و چند بار محصولات رو چک کرده؛ ولی هنوز نخریده.

کلام آخر

اما برای اینکه بتونین تو بازاریابی و مشتری مداری موفق بشید، باید مشتری رو به خوبی بشناسین. هر کدوم از این دسته‌بندی‌هایی که توی این اپیزود معرفی کردم، نیاز به استراتژی خاص خودشون دارن. یعنی اگه مشتری‌های شما توی دسته فروش C2C یا فروش B2B یا حتی B2C باشه، باید خدمات خاص خودشون رو بهشون ارائه بدید. اگه این مشتری‌ها جز مشتری بالقوه یا بالفعل شما هستن، باید برخورد خاصی باهاشون داشته باشید و استراتژی‌های بازاریابی و فروش مخصوص به اونها رو برنامه ریزی کنید. به هر حال موفقیت کسب‌وکار شما وابستگی زیادی به شناخت نوع مشتری داره.