یکی از مهمترین عوامل در قیمت‌گذاری، هزینه‌های تولید هست. اگه تفاوت هزینه ثابت و متغیر رو بدونین، می‌تونین هزینه‌های شرکت‌تون رو بهینه‌تر مدیریت کنین. در واقع صرفه‌جویی در مقیاس، وقتی اتفاق می‌افته که تولید کارآمدتر بشه. اگه تولیدتون بهینه باشه، خیلی راحت می‌تونین هزینه‌ها رو کنترل کنین. اما حالا بیاین ببینیم هزینه ثابت و متغیر دقیقاً چی هستن و چطوری حساب می‌شن. و در نهایت یه راه حل برای قیمت‌گذاری ثابت در مقابل قیمت‌گذاری متغیر پیدا کنیم؟
هزینه ثابت چیه؟
هزینه ثابت همون خرجیه که بدون توجه به تعداد تولید همیشه ثابت می‌مونه. مثلاً اگه یه شرکت 20 تا کارمند داشته باشه و هر ماه 150 میلیون حقوق بده، این هزینه هیچ ربطی به تعداد محصولات تولیدی نداره؛ چه 100 تا محصول تولید کنه، چه 10 هزار تا. فرمول محاسبه‌ش هم اینطوریه که هزینه متغیر هر محصول رو ضربدر تعداد تولید می‌کنید و از هزینه کل کم می‌کنید. در نتیجه هزینه ثابت به دست میاد.
هزینه متغیر چیه؟
این هزینه‌ها به تعداد تولید بستگی داره. مثلاً اگه 500 تا محصول تولید کنید، نیاز به مواد اولیه بیشتری دارین. برای به‌دست‌آوردن هزینه متغیر کل، هزینه ثابت رو از هزینه کل کم کنین:
هزینه ثابت کل – هزینه کل = هزینه متغیر کل
حالا واسه اینکه هزینه متغیر هر محصول رو به دست بیارین، باید هزینه متغیر کل رو تقسیم بر تعداد تولید کنید.
مدل قیمت گذاری هزینه ثابت در مقابل متغیر
با توضیحاتی که تا اینجا گفتم، حالا می‌تونیم مدل قیمت‌گذاری هزینه ثابت رو در مقابل قیمت گذاری هزینه متغیر استخراج کنیم.
گفتم که هزینه ثابت همیشه یه بخش از ساخت محصوله که با افزایش یا کاهش تولید تغییری نمی‌کنه. توی سطوح پایین تولید، هزینه ثابت خیلی زیاد به نظر میاد. مثلاً اگه یه مغازه ماهی 30 میلیون کرایه بده و فقط 100 محصول بفروشه، هزینه ثابت برای هر محصول بالاست. ولی اگه 1000 تا بفروشه، این هزینه پخش و به‌ازای هر محصول کمتر میشه.
هزینه متغیر اما یکم پیچیده‌تره، چون توی مراحل مختلف تولید ممکنه تغییر کنه. وقتی تازه کار رو شروع می‌کنین و بازار هنوز جا نیفتاده، هزینه متغیر بیشتره. چون نمی‌تونین مواد اولیه رو به‌صورت عمده بخرین. ولی وقتی تولید بالا بره، هزینه متغیر هم بیشتر میشه؛ چراکه کنترل کیفیت سخت‌تر میشه و ممکنه بخشی از مواد هدر بره.
قیمت‌گذاری هزینه ثابت
هزینه‌های ثابت و متغیر به بیزنس‌ها کمک می‌کنن تا قیمت گذاری مبتنی بر هزینه رو تعیین کنن. اگه محصول شما توی یه بازار با رقابت بالا فروخته میشه، این نوع استراتژی خیلی بهتون کمک میکنه. توی بازارهای رقابتی معمولا فروشنده ها کمترین قیمت رو در نظر میگیرن تا بتونن رقیب رو شکست بدن. اگه بخواید با کمتری هزینه محصول یا خدماتتون رو بفروشید باید میزان هزینه های ثابت و متغیرتون رو مشخص کنید تا متضرر نشید.
کلام آخر
برای اینکه بتونین به‌درستی روی محصولات‌تون قیمت بذارین، لازمه تفاوت هزینه ثابت و متغیر رو خوب بدونین. این شناخت کمک میکنه قیمت‌گذاری‌تون دقیق‌تر و سوددهی‌تون بیشتر بشه. وقتی دقیقاً بدونین هزینه‌ها چطور کار می‌کنن، رسیدن به سود خیلی راحت‌تر میشه.
