عوامل زیادی روی فعالیتهای بازاریابی تاثیر دارن. بعضی از این عوامل داخلین و شرکت میتونه کنترلش کنه. ولی بعضیها غیرقابل کنترلن. این عوامل داخلی و خارجی با هم محیط بازاریابی (marketing environment) رو تشکیل میدن. بیزنسها برای موفقیت تو بازاریابی باید به این عوامل توجه کنن و کنترلشون کنن. برای درک این عوامل ادامه این مقاله رو بخونین، همراهمون باشین.
محیط بازاریابی چیه؟
محیط بازاریابی ترکیبی از عوامل خارجی و داخلیه که روی بازاریابی تاثیر میذاره. دو نوع محیط بازاریابی داخلی و خارجی داریم که تو ادامه بیشتر دربارهشون حرف میزنیم.
انواع محیط بازاریابی
محیط بازاریابی داخلی
همه چیزهای درون سازمانی که روی محیط بازاریابی تاثیر میذاره مربوط به این بخشه. این چیزها شامل موارد زیر هستن:
- کارمندان
- صورتجلسه
- ماشینآلات
- نیازمندیها
- سرمایه
محیط بازاریابی خارجی
محیط خارجی بازاریابی خودش دو بخش کلان و خرد داره. بخش خرد یا micro شامل عوامل بیرونی تاثیرگذار بر تجارته. این شامل فاکتورهای موثر بر تولید، توزیع و ترویج محصوله. بخش کلان (یا macro) چیزهاییه که روی کل جامعه تاثیر میذاره.
محیط بازاریابی خرد (Micro marketing environment)
محیط وظیفه نیروهاییه که به طور مستقیم با تجارتتون ارتباط داره. مهمترین فاکتورهای این بخش:
- تأمینکنندگان
- واسطههای بازار
- شرکا
- مشتریان
- رقبا
- مردم
محیط بازاریابی کلان (Macro marketing environment)
این بخش 6 قسمت مختلف داره:
- محیط بازاریابی جمعیتی (Demographic Marketing Environment)
- محیط بازاریابی اقتصادی (Economic Marketing Environment)
- محیط بازاریابی فیزیکی (Physical Marketing Environment)
- محیط بازاریابی تکنولوژیک (Technological Marketing Environment)
- محیط بازاریابی سیاسی- حقوقی (Political-Legal Marketing Environment)
- محیط بازاریابی فرهنگی- اجتماعی (Social-Cultural Marketing Environment)
اهمیت محیط بازاریابی
فرقی نداره که اندازه شرکت یا کسبوکارتون چقدره حتما بازاریابی دارین. نبود بازاریابی هر شرکتی رو نابود میکنه و باعث پس رفتش میشه. سود، هویت برند و موقعیت فعلی و آینده شرکت به محیط داخلی و خارجی بازاریابی بستگی داره. اگر دوست ندارین کسب و کارتون نابود بشه و از بین بره، لازمه این محیط رو به خوبی درک کنید. برای این کار باید به نکات زیر توجه کنید:
1. ضرورت برنامهریزی
درک محیط بازاریابی برای برنامه ریزی آینده خیلی مهمه. برای همینه که که بازاریاب موفق باید از محیط کارش اگاهی کامل رو داشته باشه. مثلا محیط خارجی و اجتماعی یه جوریه که به آلودگی هوا اهمیت میدن. برای همین لازمه ماشینی با سوخت سبز در آینده بسازین و با شعار « نه به آلودگی هوا» آن رو معرفی کنین.
2. درک مشتریان
باید بدونید نیاز مشتری دقیقا چیه؟! آگاهی کامل از محیط بازاریابی به تشخیص و پیش بینی نیازهای مشتری کمک میکنه. همون مثال بالا، وقتی مشتریان به آلودگی هوا اهمیت میدن و شما این رو درک میکنین. تو متن تبلیغاتی جملههایی را مینویسید که نشان بده دوست دار هوای پاک هستین.
3. ورود به بازارهای جدید
ورود و فعالیت تو بازارهای جدید به شناخت درباره محیط بازاریابی نیاز داره. اگه محیط رو خوب نشناسین احتمال موفقیتتون کمتره.
4. تهدیدها و فرصتها
وقتی محیط بازار رو بشناسین دیگر از تهدیداتی که ممکنه تو آینده باهاش برخورد کنین، آگاهین. همچنین باعث میشه فرصتهایی که ممکنه پیش بیاد رو بشناسین.
5. درک رقبا
تو هر بازاری افراد زیادی وجود داره که هر یک کار خاصی رو میکنن و روش مختلفی دارن. ولی همهشون دنبال موفقیت هستن. شناخت از محیط کمکتون میکنه رقبا رو بهتر بشناسین، تحلیل رقیب بهتری داشته باشید و احتمال پیروزیتون بیشتر بشه.
ویژگیهای محیط بازاریابی
1. نیروهای خاص و عمومی
منظور از نیروهای خاص، مشتریان و سرمایه گذارانیه که به صورت مستقیم رو فعالیتتون تاثیر داره. نیروهای عمومی هم همون عوامل اجتماعی، حقوقی، تکنولوژیکی و سیاسیه که به صورت غیر مستقیم روی فعالیت مشاغل تاثیر داره.
2. پیچیدگی
محیط بازاریابی از تعامل پیچیدهی عناصر، شرایط و نیروهای خاص تشکیل شده. این متغیرها روی توانایی برقراری ارتباط با مشتریان و خدمات رسونی بهشون تاثیر میذاره.
3. پویایی
محیط بازاریابی خیلی پویا است. اجزای محیط ثابت نیستند و حتی موارد زیادی از کنترل بازاریاب خارجه.
4. نامشخص
نیروهای حاکم بر محیط بازاریابی نامعلومه و قابل پیش بینی نیستن. برای همین تشخیص نیروهای بازار توی توسعه و بازاریابی خیلی سخته. عواملی مثل پیشرفت تکنولوژیک و جریات سیاسی میتونه باعث ابهام محیط نامشخص شه.
5. نسبی
محیطهای بازاریابی ماهیتی نسبی دارن. این جمله کمی گنگه برای همین مثالی رو میارم. مثلا ممکنه توی ایرلند کاپشن خیلی زیاد به فروش بره؛ ولی تو عربستان مشتری نداشته باشه. واضحه که نمیتونیم استراتژی یکسانی برای این دوتا منطقه داشته باشیم.
کلام آخر
یادتون باشه برای اینکه بتونید توی یه محیط زنده بمونید باید اون رو بشناسید. این شناخت هم شامل بیرونه و هم شناخت درونی خودتون. فرقی نمیکنه یه بیزنس توی محیط بازاریابی باشید یا یه فرد توی یه شرکت. اگه هم خودتون رو خوب بشناسید و هم محیط اطرافتون رو، احتمال موفق شدنتون بیشتر میشه. تحلیل SWOT اینجا خیلی به درد میخوره!