واژه‌های «مشتری» و «مصرف‌کننده» رو تو زندگی روزمره زیاد می‌شنویم و گاهی اشتباهاً جاشون رو عوض می‌کنیم. شاید برای خیلیا فرقشون چندان مهم نباشه و هر دو رو یکی بدونن. ولی برای کسب و کارها این فرق خیلی مهمه؛ چون باید بدونیم که چه کسی محصول یا خدمات مون رو می‌خره و چه کسی ازش استفاده می‌کنه. حالا وقتشه که یه بار برای همیشه فرق مشتری و مصرف‌کننده رو یاد بگیریم. به چه کسی مشتری (customer) میگن و به په کسی مصرف‌کننده (consumer)؟ فرق customer و consumer رو در اینجا متوجه می‌شیم.
مشتری کیه؟
مشتری‌ها اونایی هستن که محصول یا خدمات مون رو می‌خرن و پولش رو می‌دن. مثلاً اگه شما برید و یه هدیه برای دوستتون از یه مغازه بخرید، شما مشتری اون مغازه هستی. ما انواع مختلف مشتری رو داریم، مثل:
- مشتری نهایی: اونایی که محصول رو برای خودشون می‌خرن و ازش استفاده می‌کنن. مثلاً اگه شما یه کتاب بخرید و بخونید، هم مشتری هستید و هم مصرف‌کننده.
- توزیع‌کننده‌ها/خرده‌فروش‌ها: اونایی که محصول رو برای فروش دوباره می‌خرن. اینا فقط مشتری هستن، نه مصرف‌کننده. مثلاً اگه یه فروشگاه از یه کارخونه لباس بخره، اون فروشگاه مشتری کارخونه است ولی مصرف‌کننده نیست.
- مشتریان نیاز: اونایی که محصول رو بخاطر نیازشون می‌خرن، نه اینکه واقعاً دوستشون باشه. اینا بر اساس نیازهای خاص و مهمشون خرید می‌کنن. مثلاً اگه برید یک دارو بخرید، شما مشتری نیاز هستید.
مصرف‌کننده کیه؟
مصرف‌کننده اونایی هستن که از محصول یا خدمات مون استفاده می‌کنن و لذت می‌برن. مثلاً به یه بچه فکر کنید که یک شکلات از باباش گرفته. باباش مشتریه، چون شکلات رو خریده. و بچه مصرف‌کننده‌س، چون شکلات رو می‌خوره. مصرف‌کننده‌ها هم می‌تونن انواع مختلفی داشته باشن، مثل:
- مصرف‌کننده گسسته: اونایی که برای خرید یه محصول خاص، خیلی دقیق و با اطلاع هستن. اینا قبل از خرید، تحقیق زیادی می‌کنن و روش‌های مختلف رو مقایسه می‌کنن و بعد تصمیم می‌گیرن. مثلاً اگه بخوایید یک ماشین بخرید، مصرف‌کننده گسسته هستید.
- مصرف‌کننده برون‌گرا: اونایی که به یک برند یا محصول خاص وفادار هستن و این رو به همه نشون می‌دن. مثلاً اگه همیشه از یه برند لباس خاص استفاده کنید و اون رو به دوستاتون توصیه کنید، یک مصرف‌کننده برون‌گرا هستید. اگه میخواید بدونید چطور مشتری وفادار میشه به ما، مقاله «7 روش ساده ایجاد وفاداری مشتریان» مون رو هم بخونید.
- مصرف‌کننده تجاری: اونایی که محصول رو به صورت عمده می‌خرن. معمولاً اینا خودشون کسب‌وکار دارن و نیازهای بزرگتری دارن یا می‌خوان با خرید زیاد، توی هزینه‌هاشون صرفه‌جویی کنن. مثلاً اگه یه رستوران بخواد یه مقدار زیادی از یه ماده غذایی بخره، اون رستوران مصرف‌کننده تجاریه.
ارتباط بین مشتری و مصرف‌کننده
گاهی میشه مشتری و مصرف‌کننده رو یکی در نظر گرفت، چون گاهی یکی هستن. مثلاً وقتی خوراکی و لوازم مصرفی برای خودت می‌خریم، هم مشتری هستیم و هم مصرف‌کننده. ولی این فقط یه مثاله و نباید فراموش کنیم که مشتری و مصرف‌کننده دو تا چیز متفاوتن.
تفاوت‌های مشتری و مصرف‌کننده
به زبان ساده، مشتری اونیه که محصول یا خدمات رو می‌خره و پولش رو می‌ده. مصرف‌کننده اونیه که از محصول یا خدمات استفاده می‌کنه. مشتری لزوماً مصرف‌کننده نیست، چون ممکنه محصول یا خدمات رو برای کسی دیگه بخره یا ازش استفاده نکنه. ولی مصرف‌کننده هم ممکنه مشتری نباشه، چون ممکنه محصول یا خدمات رو رایگان یا به قرض گرفته باشه.
مثلاً اگه یک کتاب از کتابخونه قرض بگیرید یا یک نمونه رایگان از یه محصول بگیرید، شما مصرف‌کننده هستید ولی مشتری نیستید. چون پولی برای اون محصول یا خدمات ندادید.
نتیجه‌گیری
فرق مشتری و مصرف‌کننده چیه؟ مشتری اونیه که محصول یا خدمات رو می‌خره و مصرف‌کننده اونیه که از محصول یا خدمات استفاده می‌کنه. این فرق می‌تونه بهمون کمک کنه که کسب‌وکارمون رو بهتر اداره کنیم. اگه بدونیم که چه کسی محصول یا خدمات مون رو می‌خره و چه کسی ازش استفاده می‌کنه، می‌تونیم بهتر با مشتری‌هامون ارتباط برقرار کنیم و نیازها و انتظاراتشون رو برآورده کنیم.
