از قدیم الایام بازیها از نیاز جامعه به آموزش الهام گرفته شده و آدمها علاوه بر سرگرمی، چیز جدید هم یاد بگیرن. اما حالا عده زیادی از متفکران و نظریه پردازهای مدیریتی از بازی استفاده میکنن تا بتونن ساختار بیزینسشون رو تغییر بدن یا یه راهی پیدا کنن برای افزایش فروش. اما بازی سازی یا گیمیفیکیشن چیه؟
گیمیفیکیشن (Gamification ) چیست؟
ساده ترین جواب گیمیفیکیشن اینه: هنر استفاده از مکانیزمهای بازی تو فضاهایی که برای بازی طراحی نشدهاند. دستهیی دیگر از کارشناسان گیمیفیکیشن رو بازیسازی یا بازی کاری هم تعریف کردن.
تکنیکهای گیمیفیکیشن
چطور باید این گیمیفیکیشن رو اجرایی کنیم؟ تکنیکهای زیادی وجود داره که به کمکشون میتونید تجربه کاربری رو بهتر کنید و بهرهوریتون رو بالا ببرید. در ادامه چند مورد از این تکنیکها رو آوردم.
1- چالشها، درخواستها و داستان سرایی
با تعریف مأموریتهای مشخص و مرحلهبهمرحله، به کاربرها مسیر میدید که دنبال کنن. انجام هر مرحله یا چالش، یه هدف ملموس داره و به کاربر حس ماجراجویی میده. داستانپردازی توی این تکنیک خیلی مهمه! مثلا: در ۷ روز آینده، هر روز یک مقاله بخون و در نهایت ۱۰۰ امتیاز ویژه بگیر.
2- سیستم امتیازدهی
کاربرها برای انجام کارهای خاص (مثل خرید، اشتراکگذاری، شرکت در چالشها یا کامل کردن فرمها) امتیاز میگیرن. این امتیازها یه جور پاداش فوریه که حس پیشرفت و ارزشمندی ایجاد میکنه و کاربر رو ترغیب میکنه بیشتر تعامل کنه.
مثلا توی یه اپلیکیشن خرید، به ازای هر هزار تومن خرید، ۱۰ امتیاز بگیر. بعداً میتونی این امتیازها رو خرج کنی.
3- نشانها و دستاوردها
کاربرها وقتی به یه هدف خاص میرسن یا یه مرحلهای رو رد میکنن، یه نشان یا دستاورد دریافت میکنن. این باعث میشه حس افتخار و انگیزه برای ادامه مسیر در کاربر ایجاد بشه. مخصوصاً وقتی اون نشانهها عمومی بشن مثل پروفایل کاربری یا نشان خریدار وفادار بعد از ۵ خرید موفق.
حالا سوالی که پیش میاد اینه که چطور گیمیفیکیشن رو توی فضای بیزینس اجرا کنیم؟
گیمیفیکیشن در کسبوکار
اجرای گیمیفیکیشن به کارگیری تفکر در قالب بازی توی فضای غیرمرتبط با بازیه. مثلا توی کسب و کار از بازیهایی استفاده میکنیم که باعث حفظ مشتری میشه. هدف اصلی حفظ مشتری، ادامه ارتباط با مشتریهاست.
توی بعضی موارد برندها از امتیاز، پاداش و مأموریت استفاده میکنن تا مشتریها رو تشویق کنن به بازگشت، خرید بیشتر یا اشتراکگذاری در شبکههای اجتماعی.
برای مثال استارباکس برای خریدهای مکرر امتیاز میده و نوشیدنی رایگان ارائه میکنه. این باعث میشه مشتریها به صورت عادتگونهای مدام برای خرید برگردن.
گیمیفیکیشن در بازاریابی
استراتژی بازاریابیتون باید پاسخگوی گروه متنوعی از شرکت کنندگان باشه. مخاطبهاتون رو درک کنید تا کمپینهای بهتری بسازید. بهتره تکنیکهای گیمیفیکیشن رو متناسب با رفتار مشتریان انتخاب کنید. میتونید تو طراحی گیمیفیکیشن از ساختار پاداش استفاده کنید.
به جای اینکه فقط یه پیام تبلیغاتی ساده برای مخاطب بفرستید؛ کاری میکنید که مشتری توی یه تجربه بازیگونه شرکت کنه. اینطوری هم بیشتر درگیر میشه، هم راحتتر پیام برندتون رو به خاطر میسپاره.
مثلا اپلیکیشن Starbucks به کاربران بابت هر خرید امتیاز میده و با رسیدن به سطح مشخصی، نوشیدنی رایگان یا پیشنهاد ویژه برای اونها میفرسته.
چطور گیمیفیکیشن موثری طراحی کنیم؟
برای اینکه بتونید گیمیفیکیشن موثری طراحی کنید، لازمه مشتریان رو به خوبی درک کنید. برای شروع نیازه مشتریان رو بر اساس معیارهای جمعیت شناسی، روانشناختی، رفتار و نیازهاشون بخش بندی کنید. لازمه بدونین چی به مشتریان انگیزه میده و مشکلات و چالشهاشون چیه. این از همون تکنیکهای بخشبندی بازار میاد.
این اطلاعات رو میتونید از طریق مصاحبه، نظرسنجی و بازخورد گرفتن به دست بیارید. بعد از اون استراتژیهای مناسب رو اتخاذ کنید. تو قدم بعدی نیازه که موفقیت استراتژیتون رو تحلیل کنید و عناصر مختلف رو آزمایش کنید تا در نهایت به بهترین نتیجه برسید. در آخر هم از مشتریهاتون بازخورد بگیرید تا استراتژیتون رو به بهترین شکل ممکن ویرایش کنید.
کلام آخر
گیمیفیکیشن ثابت کرد بازیها فقط برای تفریح نیستن؛ اگه هوشمندانه ازشون استفاده کنیم، میتونن ابزار قدرتمندی برای رشد کسبوکار باشن. وقتی تجربه کاربری شبیه بازی میشه، مشتری بیشتر درگیر میشه، راحتتر برمیگرده و تعاملش با برند هم بیشتر میشه.
پس به جای اینکه فقط دنبال تخفیف و تبلیغات مستقیم باشید، تجربهای طراحی کنید که برای مشتری «لذتبخش، هدفدار و پاداشدار» باشه. چون مشتریای که از مسیر لذت ببره، خودش به برند شما وفادار میمونه.