کیفیت زندگی هر فردی به نوع تفکراتش بستگی داره. هر چه تفکرتون منطقی‌تر و بهتر باشه، زندگی‌تونم بهتره. واسه همین لازمه زودتر تفکر انتقادی رو یاد بگیرید و زندگی‌تون رو بهتر کنین. تفکر انتقادی تو همه زمینه‌ها مهمه و به جامعه برای پیشرفت و توسعه فردی کمک زیادی می‌کنه. در ادامه همراهم باشید تا به بررسی هدف تفکر انتقادی تو زندگی فردی و اجتماعی بپردازیم.

تفکر انتقادی و سؤالات بنیادی

وقتی به صورت انتقادی فکر کنیم از خودمون سوالات مهم بنیادی می‌پرسیم. از جمله:

• مشکل چیه؟
• الان قراره به چی برسم؟ هدفم ازش چیه؟
• کدام دیدگاه‌ها، استدلال‌ها یا مفاهیم رو باید موقع فکرکردن به این مشکل در نظر بگیرم؟
• آیا از اطلاعات مرتبط با این سؤال، مشکل یا موضوع درک کافی دارم؟

هدف از این سوالات شناسایی موضوع یا مسئله است. تو تفکر انتقادی باید قبل از هر چیزی به درک اساسی از موضوع برسین و عناصرش رو مشخص کنین. بعد مراجع فکری‌تون رو زیر سوال ببرین تا در نهایت به مراحل آنالیز و ارزیابی تو تفکر انتقادی برسین.

مشخص کردن هدف تو تفکر انتقادی

پاسخ به سوالات زیر بهمون کمک می‌کنه هدف رو مشخص کنیم:

• سؤال، مسئله یا مشکل چیه و چطور تعریفش می‌کنم؟
• برای پیگیری فرآیند تفکر، هدفی وجود داره؟

مثلا می‌خواین که زبان بخونین؛ ولی نمی‌دونین که کلاس مجازی شرکت کنین یا حضوری. برای جواب دادن به این سوال باید تفکر انتقادی داشته باشین. هر کدام از این راه‌ها مزایا و معایب خودش رو داره، باید همه جوانب رو بررسی کنین. در آخر ارزیابی و بعد نتیجه گیری کنین.

اهمیت درک موضوع و هدف در تفکر انتقادی

یکی از مهم‌ترین اصول تفکر انتقادی درک ایده اساسی و موضوعه. مثلا وقتی که می‌خواین بازی فوتبال یه تیم رو نقد کنین، چطور موفق میشید اگر قوانین بازی رو ندونین؟ نمیشه که. پس لازمه قبل از تفکر انتقادی قوانین را بخونیم و یک سری مطالعات مرتبط هم انجام بدیم. اگر ایده‌ای واسه شروع ندارین، می‌تونین از طوفان فکری یا «نقشه‌برداری ذهنی» (Mind Mapping) استفاده کنین.

اهمیت جلسات طوفان فکری در تفکر انتقادی

طوفان فکری راهی واسه ایجاد ایده جدید و سازماندهی فکری‌تون حول یه موضوعه. این روش می‌تونه به صورت یک فهرست ساده، یک طرح کلی یا نقشه ذهنی باشه. برای استفاده از طوفان فکری در تفکر انتقادی لازمه چیزهایی که به ذهن‌تون می‌رسه رو بنویسین و بعد مرتب کنین. بعد به صورت انتقادی روی هر کدوم تمرکز کنین. کلید موفقیت اینه که زود قضاوت نکنین و هر چیزی که به ذهن‌تون میاد رو بنویسین.

نقشه برداری ذهنی در تفکر انتقادی هم خیلی مهمه. نقشه برداری ذهنی راهی واسه تجسم بصری اطلاعات حول یک موضوعه. این کار راهی عالی واسه پیدا کردن الگو و ساختار مناسبه. وقتی تصویر واضحی از موضوع در ذهن‌تون داشته باشید، تفکر انتقادی بهتری هم خواهید داشت.

شناسایی دیدگاه‌ها و عناصر مختلف مسئله

قبل از اینکه به تفکر انتقادی بپردازیم، لازمه از دیدگاه‌های مختلف به موضوع نگاه کنیم. یک طرفه نگاه کردن به یک موضوع و تصمیم گرفتن هیچ وقت جواب نبوده. با لیست کردن همه‌ی استدلال‌ها با دید بازتری به موضوع نگاه می‌کنیم. یادتون نره هر کدوم از اجزای مسئله می‌تونن تو رد یا حمایت یک استدلال موثر باشند.

شناسایی مراجع و شواهد مرتبط با مسئله

یکی دیگر از اصول تفکر انتقادی، شناسایی مراجع و شواهد مرتبط با مسئله است. به زبونی ساده باید ببینیم که شواهدی واسه حمایت از استدلال‌هامون وجود داره یا خیر. این شواهد می‌تونن مقاله، سایت، مجله، کتاب و سخنان معتبر باشند.

کلام آخر

در واقع تفکر انتقادی نوعی سبک تفکر واسه خود راهبری (Self-Direct) و خود اصلاحیه (Self-Correct). اگه می‌خواین از این تفکر استفاده کنین لازمه هدف از تفکر انتقادی رو بشناسین و بعد موضوع و دیدگاه‌های مختلف رو بررسی کنید. در آخر هم با توجه به منابع و استدلال‌ها بهترین تصمیم رو بگیرین. برای شناخت هدف هم میتونید از تکنیک هایی مثل طوفان فکری و نقشه برداری ذهنی استفاده کنید. این کار در مورد موضوعات فروش و بازاریابی تاثیر چشمگیری داره؛ مخصوصا توی تحلیل بازار هدف و شناخت مشتری‌ها.