خیلی از مردم فکر می‌کنن که تفکر انتقادی و منطقی یکیه، ولی اصلا اینجوری نیست. لازمه بدونین که تفاوت‌هایی بین تفکر انتقادی و منطقی وجود داره. تو تفکر منطقی موارد تجزیه و تحلیل می‌شه و بعد تصمیم می‌گیرن. ولی تفکر انتقادی یه مرحله فراتره. تفکر انتقادی به معنی زیر سوال بردن همه چیه. بیایید با جزئیات بیشتری این دو نوع تفکر رو با هم بررسی کنیم. ادامه همراهم باشین تا درباره تفاوت تفکر انتقادی و تفکر منطقی بیشتر بدونین.

تفکر منطقی چیه؟

تفکر منطقی همون تفکر منظمیه که هر روز باهاش مواجه می‌شیم. هر روز باید مشخص کنیم که چه اتفاقی داره می‌افته و دلیلش چیه. تو این نوع تصمیم همه اطلاعات تجزیه و تحلیل می‌شه و بعد تصمیم گرفته میشه. مثلا یه فروشنده بهتون می‌گه که دیگه نمی‌تونم با این حقوق باهاتون کار کنم و می‌خوام حقوقم پورسانتی بشه و 50% از سود رو بگیرم.

اگه چندتا فروشنده دارین و بقیه اندازه این فرد یا حداقل اندازه 70% اون فروش دارن؛ بهتره با درخواستش موافقت نکنین. اگر هم دوتا فروشنده دارین و این فروشنده‌تون بیشتر از اون یکی می‌فروشه منطقیه که در مورد پیشنهادش با هم مذاکره کنید. اینجاست که به یادگیری روش‌های مذاکره نیاز پیدا می‌کنید.

تفکر انتقادی چیه؟

تفکر انتقادی ارتباط تنگاتنگی با تفکر منطقی داره. این تفکر ترکیبی از داده‌ها، باورها و اطلاعاته که از اونها واسه گرفتن تصمیم منطقی استفاده می‌شه. یعنی توی تفکر انتقادی شما اطلاعاتی که خودتون دارید رو با اطلاعاتی که از منابع مختلف جمع می‌کنید، ترکیب نمی‌کنید و براساس تحلیل اونها تصمیم می‌گیرید. مثلا در مورد همون فروشنده‌ای که گفتم. اگه بخواد با تفکر انتقادی تصمیم بگیره شرایط دیگه‌ای مثل شرایط محیط کار یا حتی رضایت بچه‌هاش رو هم توی تصمیم‌گیری خودش دخالت میده. برخلاف باور عموم، رمز تفکر انتقادی IQ نیست و اشتیاقه.

تفکر انتقادی چه فرقی با تفکر منطقی داره؟

تفکر منطقی یعنی استفاده از حقایق واسه رسیدن به نتیجه. تو تفکر منطقی فرد مثلا از یک فرمول ریاضی استفاده می‌کنه. در واقع فرد فرمول رو حفظ کرده و نمی‌پرسه چرا اینجوریه. ولی تو تفکر انتقادی به این شکل نیست و فرد از خودش می‌پرسه چرا این فرمول اینجوری به دست اومده.

تفکر منطقی از استدلال واسه رسیدن به نتیجه استفاده می‌کنه؛ ولی تو تفکر انتقادی اول سوال می‌پرسن که اطلاعات بیشتری به دست بیارن و بعد نتیجه می‌گیرن. تو تفکر انتقادی فرد به همه چی شک داره، واسه همین درباره‌شون تحقیق می‌کنه؛ ولی تفکر منطقی این شکلی نیست.

آیا سوال پرسیدن با استدلال کردن یکیه؟

استدلال یعنی دلیل بیارین که این چیز درسته یا خیر. ولی سوال پرسیدن یعنی اینکه بپرسین درسته یا خیر! سوال پزسیدن بهتون کمک می‌کنه اطلاعات بیشتری به دست بیارین.

چطور مهارت‌های تفکر انتقادی رو تو خودمون تقویت کنیم؟

نکته مهم در مورد تفکر انقادی اینه که ذهنتون رو آروم کنید و سعی کنید هم تفکر انتقادی داشته باشید و هم منطقی رفتار کنید. وقتی تفکر منطقی در کنار استدلال‌های انتقادی داشته باشین، می‌تونین تصمیم بهتری بر اساس ارزش، باور و اهداف شخصی‌تون بگیرین.

با فکر کردن درست به ابعاد مختلف یک موضوع می‌تونین تفکر انتقادی رو توی خودتون تقویت کنین. با کسب تجربه بیشتر، دانش و آگاهی‌تون بالا می‌ره و یاد می‌گیرن چطوری بهترین تصمیم رو بگیرین. یکی دیگه از راه‌های تقویت تفکر انتقادی پرسیدن سوالات مناسب و فکر کردن به فرضیه‌های مختلفه. مثلا ما در مواجهه با مشتری از قبل مشخص می‌کنیم چه سوالاتی از مشتری بپرسیم تا مذاکره رو به سمت خرید نهایی هدایت کنیم.

کلام آخر

فکر منطقی یعنی سوال بپرسید و بر اساس دلایل منطقی تصمیم بگیرید. در حالی که تفکر انتقادی یعنی زیر سال بردن استدلال های منطقی که میشنوید یاحتی خودتون از قبل اطلاع دارید. توی تفکر انتقادی فرد به دانسته های قبلی خودش هم اکتفا نمی‌کنه و مدام در حال جمع آوری اطلاعات جدیده تا بتونه بهترین تصمیم رو بگیره. اما یادتون باشه تفکر انتقادی نیاز به تمرین داره و با کمی تحقیق قابل دستیابیه.